Oneindig verlangen

‘over’ Georges Bataille

“De angst omkeren in genoegen, is de kunst die ik onderwijs” (De innerlijke ervaring, 61).

Een man uit twee stukken

Als er op de achtergrond continu het gevoel is dat alles aan je vreselijk kwetsbaar is, het gevoel dat je eigenlijk al vanaf het begin een verloren strijd speelt tegen de dood – zonder dat het leven echt is aangetast, want je bent nog jong en gezond – ben je dan een pathologische melancholicus die de geest der zwaarte niet kan overwinnen, die het besef van het verlies niet aankan? Zeker, een vorm van vergeten is nodig, een vitaliserende vorm van vergeten die het leven draaglijk maakt. Angst is misschien niets anders dan dit beklemmende gevoel van kwetsbaarheid dat ondanks alle argumenten voor het tegendeel toch blijft bestaan: niet rationeel. Angst kan alleen overwonnen worden door iets van eenzelfde fundamentele orde: verrukking, extase. Dat is Batailles weg van de momentane verlossing. Zijn atheologie, waar de mens in een reddingsloos universum toch blijft zoeken naar zin, kent geen andere uitwegen. God, de meest beproefde remedie tegen angst, biedt geen heil meer, en alleen de mystieke versmelting met een allesomvattende continuïteit biedt nog troostende perspectieven op het einde (en is het inderdaad niet mooi om deze continuïteit te verbeelden, zoals Bataille doet, door middel van de zon die voedt en verteert?).